Pogona Vitticeps

Beschrijving baardagaam

De baardagaam is een gehoornde hagedis, die behoort tot de familie aganmen. De baardagaam leeft in woestijnachtige gebieden.

Net als alle reptielen zijn baardagamen ook koudbloedige dieren. Koudbloedig betekent dat het dier zelf geen eigen lichaamswarmte kan produceren, in tegenstelling tot een warmbloedig dier. Het regelen van de lichaams--temperatuur wordt ook wel thermosregulatie genoemd. De regeling van lichaamstemperatuur is afhankelijk van gedrag als het opzoeken van warmere of koelere plekken. Andere bekende koudbloedige dieren zijn b.v. vissen, reptielen, amfibieën en geleedpotige.   

Ze zijn dus afhankelijk van de temperatuur van omgeving. Zodra ze zijn opgewarmd in de zon worden ze actief. Zonder warmte zijn ze weinig actief. Het is dus belangrijk om de temperatuur in het terrarium te regelen.  

Lichaamsbouw van de baardagaam

De Baardagaam is een middelgroot krachtig gebouwde hagedis. Het lichaam van een Baardagaam is goed gespierd en kan totaal zo´n 56 cm lang worden. (lichaam gem. 25 c, staart max. 31 cm lang). 

De volwassen Baardagaam weegt meestal tussen de 400 tot 600 gram. De poten zijn kort en zeer krachtig. 

Baardagamen hebben een stekelige, schubachtige huid. De Pogona Vitticeps komt tegenwoordig in allerlei (kweek) kleuren voor.  

Op de afbeelding hiernaast kunt u de lichaamsbouw van de baardagaam bekijken. Zoals beschreven ziet u de sterke klauwen, schubachtige huid en het prachtige kleurenpatroon van de baardagaam. Een prachtig beest om te zien!

Hieronder beschrijven we nog een aantal speciefieke uiterlijke kenmerken uitgebreid. 

Kop / Baard

De jonge baardjes hebben nog kleine "kikker kopjes", die naarmate ze ouder worden uitgroeit tot een mooie brede kop. Bij volwassen dieren is de kop driehoekig en relatief groot en stomp. De Baardagaam kenmerkt zich aan zijn baard (keelzak) die volledig uitgeklapt kan worden. Dit doen ze door middel van hun kaakbeen helemaal naar voren te klappen.

De ogen zitten aan de zijkant van de kop, wat het gezichtsveld beperkt. De meest voorkomende oogkleur is bruin, oranje, maar ook minder gebruikelijke kleuren komen voor. De oogleden zijn duidelijk zichtbaar. 

Aan beide zijde van de kop ziet men ook een klein gaatje met een soort vliesje er achter (het trommelvlies), dit zijn de oren.

De baardagaam heeft zijn tanden net iets naar binnen staan, maar deze zijn wel erg scherp. Dit is handig voor het eten van voedseldieren met harde substantie.

Stekels / Hoorns

Op de kop zijn  stekelrijen te zien, evenals op staart en rug. Er loopt een rand van stekels langs de zijkant van hun lichaam.  Hierdoor word de baardagaam vaak beschreven als gehoornde hagedis. 

De stekels zijn niet gevaarlijk, al kunnen sommige mensen afgeschrikt worden door het ruige uiterlijk dat de baardagaam heeft. Maar dat is dus precies waar de stekels ook voor dienen. Baardagamen gebruiken hun stekels dus om ander dieren "roof" dieren af te schrikken.  

Bij bedreiging kan de huid opgespannen worden en dienen de stekels als verdedigingsmechanisme (dus afschrikken van andere dieren). Vaak gaat dit ook gepaard met het opzetten van kleur en soms kunnen ze zelfs een soort sissend geluid maken om een ander dier af te schrikken.

Maar de stekels zijn echter niet gevaarlijk en voelen niet scherp aan. De stekels voelen zelfs een beetje zacht aan, een beetje rubber achtig.

Kleur opzetten

De standaard lichaamskleur van de baardagaam heeft dezelfde kleur als zijn omgeving, roodbruin met grillige, donkere vlekken op de rug en strepen op de kop. Deze tekening steekt sterk af bij de jonge dieren en vervaagt naarmate de dieren groter worden; oudere exemplaren zijn meestal egaal van kleur. De bruinrode tot grijze kleur dient ter camouflage en lijkt op de kleur van het zand waarop de agame leeft. 

Tegenwoordig zijn de baardagamen in gevangenschap in verschillende kleurvarianten gekweekt. 

Zoals al eerder beschreven kunnen baardagamen hun baard opzetten en hierbij ook kleuren opzetten tot zelfs pik zwart (vooral mannetjes). Maar wanneer de baardagaam stress ervaart of het koud heeft kan de kleur ook veranderen.

Bij stress kunnen de kleuren over het hele lichaam heel vel worden. Vooral de baard word erg vel van kleur, dit gaat vaak gepaard met gedragingen als opzetten/uitzetten van baard en stekels. Soms maakt de baardagaam zelfs een blazend geluid. Probeer dit te voorkomen en zeker niet uit te lokken.  

Baardagamen die sneller en meer warmte probeert op te nemen kan een zwarte aftekening zichtbaar worden (vooral aan de onderzijde). De dieren proberen zich donkerder te maken om zoveel mogelijk warmte te absorberen.

Groei / Vervelling

Als de jongen zijn geboren zijn ze gem. 10 cm lang. Een volwassen baardagaam kan ±  56 cm lang worden. (lichaam gem. 25 c, staart max. 31 cm lang). Wanneer ze voldoende ruimte hebben en beschikken over de juiste voeding zullen ze snel groeien.

De baardagaam zal regelmatig vervellen. Vaak maken ze zich groot (opblazen/schotelen) en schuren langs objecten om van de losse huid af te komen. De baardagaam kan tijdens de vervelling dof zijn, maar na de vervelling zijn de kleuren mooi zichtbaar. Daarnaast is de eetlust tijdens de vervelling vaak slecht. 

Naarmate de dieren volwassen worden zullen ze steeds minder vaak een vervelling doormaken. 

De Baardagaam is ongeveer na 1,5 jaar volwassen (uitgegroeid, groeit soms nog door in de breedte) en volledig ontwikkeld.

De jonge baardagamen kunnen erg velle kleuren hebben, maar deze vervagen in de meeste gevallen naarmate de baardagaam ouder worden.

(voor meer informatie over vervelling klik hier.)

Leeftijdsverwachting

Baardagamen in het wild halen gemiddeld een leeftijd van ±13 jaar. In het wild hebben de Baardagamen echter ook te maken met natuurlijke vijanden waardoor ze soms minder oud worden.

De gemiddelde leeftijd van een baardagaam in gevangenschap is tus. 5 en 15 jaar. Vroeger werden de baardagamen in gevangenschap niet heel erg oud omdat er nog weinig over de verzorging bekent was. Omdat het een populair huisdier is geworden is er steeds meer bekent geworden over baardagamen en de verzorging hiervan. Wanneer men de baardagaam dus goed verzorg kan hij best oud worden. Wanneer je een baardagaam aanschaft zul je er dus rekening mee moeten houden dat deze dieren wel 15 jaar oud kunnen worden.

De leeftijdsverwachting hangt samen met de gezondheid, erfelijke eigenschappen, voeding, huisvesting en verschillende factoren van buitenaf.